Spacer po centrum Hrádka nad Nysą
Centrum miasta Hrádek nad Nysą jest od 2005 roku miejską strefą zabytkową. W latach 2009-2010 przeszło wielką rewitalizację. Ma ciekawą ofertę, można tu wiele zobaczyć nawet bez wielkiego wysiłku i długich wędrówek. Zwiedzanie zaczynamy od razu na Górnym Rynku.
W latach 2009-2010 miały tu miejsce badania archeologiczne, których efekty możemy oglądać bezpośrednio na miejscu. Należą do nich stare brukowane drogi, które pierwotnie były ukryte głęboko pod powierzchnią placu a obecnie znalazły miejsce w jego aktualnym wyglądzie. Przez płytę szklaną patrzymy do studni liczącej co najmniej 400 lat. W 2017 roku powróciła na Rynek Górny replika kolumny morowej z posągiem św. Anny Samotrzeciej. Oryginalną kolumnę mieszczanie Hrádka wybudowali w 1714 roku, po roku 1945 została zniszczona. Jedyną pozostałością po niej był fundament z piaskowca, który został osadzony w warstwie bruku na poziomie rynku. Nowymi elementami na Górnym Rynku są fontanna i zegar słoneczny. Cień, mający wskazać godzinę, każdy musi zrobić sam, wystarczy, aby przy słonecznej pogodzie stanąć na dobrej dacie na osi. Przy ul. Kościelnej, która prowadzi od górnego rogu rynku, zaznaczony jest w bruku grób wampira Tobiasa. Jego relikwie są wystawione w podziemiach muzeum.
Barokowym zabytkiem, do którego można zajrzeć przez otwarte drzwi, jest kościół katolicki św. Bartłomieja z całym terenem przylegającym do niego. Dużo młodszy, z początku XX wieku, jest Kościół Pokoju, wybudowany w stylu neogotyckim. Dziś jest używany przez Czechosłowacki Kościół Husycki.
Pod specjalną ochroną zabytków znajduje się była winiarnia (dom nr 86, stojący tuż przy rynku, a dokładnie przy ulicy Žitavskiej), dalej domy o nrumerach 85, 110, 109 (dawniej Zajazd Jelen), nr 123, nr 124 (obecnie restauracja Camelot, dawniej zajazd U Zielonego Drzewa lub też Zielonego Wieńca). Oczywiście, nie można przeoczyć dawnego dworu, obecnie ratusza (nr domu 73) i domu z piętrem zrębowym nr 71, w którym mieści się centrum informacyjne, muzeum, a także kino.
Z rynku idziemy dalej wzdłuż ulicy Žitavskiej w kierunku przejścia granicznego. Nasz następny przystanek będzie na skrzyżowaniu ulicy Nádražní. Tu w latach 2015-2018 został odrestaurowany od fundamentów drewniany dom nr 215, o nazwie Koník. Jest świadkiem czasów, kiedy domy przysłupowe z murem pruskim były często stawiane nie tylko w Hrádku nad Nysą. W teraźniejszości nie ma ich dużo na terenie miasta. Koník po rekonstrukcji wrócił do swojego wyglądu z XIX wieku, zbudowano go bowiem w 1812 roku. Na terenie przed Koníkiem znalazła swoje nowe miejsce Kapliczka Grössela. Wczesnobarokowa kaplica niszowa została zbudowana w 1697 roku i przeniesiono ją tutaj w 2017 roku z terenu prywatnego, gdzie nie była udostępniona dla zwiedzających.
Idziemy dalej w kierunku ulicy Žitawskiej. Na przeciwko ostatniego domu stoi po prawej stronie rzeźba św. Józefa. Po kolejnym kilometrze moglibyśmy skręcić do ośrodka wypoczynkowego Kristýna lub iść dalej do punktu Trójstyku i mokradeł. Jeśli od Konika i Kapliczki Grössela nie udamy się w kierunku Kristýny, ale skręcimy w prawo a na następnym skrzyżowaniu w ul. Husową w lewo, dojdziemy do rzeźby św. Wawrzyńca, znajdującej się tuż za wiaduktem kolejowym. Jest to jedna z najlepiej wykonanych oryginalnych hradeckich rzeźb. Od św. Wawrzyńca podążamy ul. Starą. Na jej końcu skręcimy w prawo, przejdziemy przez przejazd kolejowy i za nim dalej lekko w lewo. Przyjedziemy do tzw. Azylu. Jeden z budynków to obecnie ruina, drugi został uratowany i przekształcony na mieszkania. Budynki zostały wybudowane w 1723 roku i służyły między innymi jako jeden z pierwszych zakładów włókienniczych w Czechach. Od Azylu łatwo wrócimy do Górnego Rynku.
Jeśli chcemy jeszcze trochę pospacerować, możemy udać się przez park miejski do ulicy 1 Maja. W parku można obejrzeć rzadko spotykany w Czechach pomnik poświęcony cesarzowi Franciszkowi Józefowi I. lub budkę meteorologiczną z urządzeniami pokazującymi aktualną temperaturę, ciśnienie i wilgotność powietrza. Od ul. 1 Maja dostaniemy się do ulicy Václavskiej. Najbardziej interesujący budynek, którego rozległa rekonstrukcja planowana jest na lata 2018-2019, to chroniony zabytek: Willa Schuberta. W 1924 roku została zbudowana przez właściciela sąsiedniej pralni i zakładu niciarskiego. Tylko trochę dalej, po drugiej stronie ulicy, stoi Krzyż Stompfeho. Jeśli pójdziemy główną ulicą Václavską, wrócimy z powrotem do Górnego Rynku, gdzie można odpocząć na jednej z ławek pod wiśniami.
Jeżeli do spacerowania przydałaby się nam mapka, można się zatrzymać w centrum informacyjnym. Czynne jest codziennie.
